Գեորգի Յակուլով

Գեորգի Յակուլով
Ծնվել է	հունվարի 2 (14), 1884
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 28, 1928 (44 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կրթություն	Լազարյան ճեմարան և Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարան
Մասնագիտություն	նկարիչ և բեմանկարիչ
Ժանր	բնանկար
Ուսուցիչ	Կոնստանտին Յուոն
Աշակերտներ	Q115667400?
	George Yakulov Վիքիպահեստում

Գեորգի Բոգդանի Յակուլով (Յակուլյան Գևորգ), Ժորժ Վելիկոլեպնի, հունվարի 2 (14), 1884^[1], Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 28, 1928(1928-12-28)^[2]^[3]^[4], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ, թաղված է Մոսկվայի Նովոդևիչյան գերեզմանատանը), նկարիչ, արվեստի տեսաբան։

Կենսագրություն

Սովորել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանում (1893-1901) և գեղանկարչության, քանդակագործության ու ճարտարապետությաև ուսումնարանում (1901-1903)։

1903 թվականին կամավոր մտել է կովկասյան գունդ, մասնակցել 1904-1905 թվականների ռուս-ճապոնական պատերազմին։ Ստեղծագործել է հիմնականում բեմանկարչության, երփնագրի և գրաֆիկայի բնագավառներում։ «Ձիարշավ» (1905), «Աքաղաղներ» (1907), «Կաֆե՜շանտան» (1912) և այլ գործերով Մոսկվայում մասնակցել է ցուցահանդեսների։

1910-ական թթ. Իտալիայում, Ֆրանսիայում և Գերմանիայում շփվել է ժամանակի մեծ արվեստագետների հետ, ուսումնասիրել արվեստի պատմություն, իր տեսական հետևություններն ամփոփել է «Երկնագույն արեգակը» հոդվածում (1914)։

Յակուլովն իր գործերում համադրել է Արևելքի և Արևմուտքի մշակութային ավանդույթները։ Գույների տեղաշարժման, գծի և լույսի փոխհարաբերության ու ոճերի ծագման յակուլովյան տեսությունը լայնորեն կիրառվել է թատրոնում։ Նրա ձևավորած՝ Պ. Կլոդելի «Փոխանակություն» (1918), Թ. Ա. Հոֆմանի «Արքայադուստր Բրամբիլլա» (1920), Շ. Լեկոքի «Ժիրոֆլե-Ժիրոֆլյա» (1922) բեմադրությունները (Մոսկվայի կամերային թատրոն) բարձր են գնահատվել Փարիզում։ Հակադրվելով «Միր իսկուստվա» խմբավորման վարպետներին՝ մշակել է նոր սկզբունքներ, ընդգծել ճարտարապետական դեկորների և գեղանկարչության համադրման անհրաժեշտությունը բեմանկարչության մեջ, որը համարել է կոնստրուկտիվ ոճ։ Մոսկվայի ցուցադրական թատրոնի մի շարք բեմադրություններում (Սոֆոկլեսի «էդիպ արքա», 1921, ևն) Յակուլովը գունային լուծումները փոխարինել է լուսագրով, մեծ տեղ հատկացրել ռիթմիկ հնչողությանը։ Նրա ձևավորումներին բնորոշ են ռոմանտիկ ոգին, պաթետիկ-մոնումենտալ ոճը։

1914 թվականին Ալեքսանդր Մյասնիկյանի և Ա. Ջիվելեգովի հետ Մոսկվայում հանդես է եկել ընդդեմ հայ մշակույթի վանդալիզմի։ 1917 թվականին հինգ աշխատանքով Թիֆլիսում մասնակցել է հայ արվեստագետների միության կազմակերպած ցուցահանդեսին։

1918 թվականին մասնակցել է Մոսկվայի հայ դրամատիկական ստուդիայի հիմնադրմանը (դեկորացիոն բաժնի վարիչ), ձևավորել Հակոբ Պարոնյանի «Մեծապատիվ մուրացկաններ» (1924), Գ. Սունդուկյանի «Պեպո» (1925) ներկայացումները։ 1919 թվականին Սերգեյ Եսենինի, Ա. Մարիենհոֆի, Վ. Շերշենևիչի և այլոց հետ կազմել ու ստորագրել է իմաժինիստների առաջին դեկլարացիան։ Յակուլովը Հայաստանի Առաջին պետական թատրոնում (այժմ՝ Գ. Սունդուկյանի անվ.) ձևավորել է Շեքսպիրի «Վենետիկի վաճառականը» (1926) և Ալեքսանդր Շիրվանզադեի «Մորգանի խնամին» (1927) ներկայացումները, Սերգեյ Պրոկոֆև «Պողպատե ցատկ» (1927, Փարիզ) բալետը (լիբրետոյի հեղինակ՝ Յակուլով)։

Գործերից պահվում են ՀԱՊ-ում, Մոսկվայի Տրետյակովյան պատկերասրահում, Ա. Բախրուշինի անվ. թատեր. թանգարանում^[5]։

Ցուցահանդեսներ

Անհատական ցուցահանդեսներ՝ Երևանում (1959, 1967, 1975, 1984), Մոսկվայում (1975)։ 1964 թվականից Փարիզում գործում է Յակուլովի արվեստի համակիրների ընկերություն։

Պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Rakitin V. Yakulov, Georgy // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T092618
↑ «Ով ով է։ Հայեր», հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2007, էջ 183-184։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գեորգի Յակուլով» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 108)։

[_b983caa57f3aee23-1] 1,0 ^1,1 RKDartists (նիդերլ.)

[_58f9e8f5ca0d085b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 RKDartists (նիդերլ.)

[_97ce32483093e004-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7

[_74087d9a852f9cf1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Rakitin V. Yakulov, Georgy // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T092618

[5] «Ով ով է։ Հայեր», հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2007, էջ 183-184։

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]